اصطلاح شناسی بددینی (معناپژوهی واژه هایی از ادبیات تکفیر در جهان اسلام)اصطلاح شناسی بددینی
در متون و منابع اسلامی، به‌ویژه نوشته‌های کلامی و جدلی و فرقه‌نگاشتی، پیروان هر فرقه در اشاره به گروه‌های بی‌دین یا بددین معمولاً زبان و ادبیاتی به کار برده‌اند که متفاوت از دیگر گونه‌های زبان دینی است. در این نوشته‌ها، اصطلاحات و واژگان ویژه‌ای با معانی و دلالت‌هایی مذموم که درست‌ایمانی یا اساساً ایمان مخالفان یا رقیبان را نفی می‌کنند، دائماً تکرار شده‌اند. اصطلاحات «مبتدع»، «مرتد»، «ملحد»، «زندیق» و «رافضی» از این دست‌اند. تعریف و به کارگیری چنین اصطلاحاتی همیشه واضح و دقیق نبوده است؛ گاه این اصطلاحات معانی و کاربردهایی ویژه و متفاوت از معنای عام، لغوی و رایجشان داشته‌اند و بر فرقه‌ها یا مکاتب خاصی اطلاق شده‌اند. دلالت‌های نخستین شماری از آنها نیز متفاوت از دلالت‌هایی است که در دوره‌های بعد بر آنها حمل شده و به این ترتیب، سیری معناشناختی و تاریخی یافته‌اند.
در این کتاب دلالت‌ها و معانی سیزده اصطلاح اصلی از شبکۀ واژگانی ادبیات بددینی بررسی شده است. کوشش شده پیشینه و ریشۀ هر اصطلاح، چگونگی کاربرد آن در قرآن و حدیث، زمینه‌ها و انگیزه‌های الهیاتی یا سیاسی پیدایش و رواجش، تعاریف و تفاوت‌های معنایی آن در بافتارهای مختلف و ناهنجاری‌ها و سوءاستفاده‌های به کارگیری آن مطالعه شود. مراد این بوده که با بررسیِ یکجا و توأمان این اصطلاحات، امکان مقایسه و نیز شباهت‌های به کارگیری‌شان به دست آید و به آسیب‌شناسی کاربرد ادبیات تکفیری کمک شود.
نوشته شده توسط admin2 در یکشنبه, 21 جولای 2024 ساعت 12:21 ب.ظ
